- Joanna Pytlewska-Bil
Rozpoczęłam działalność projektową już ponad 12 lat temu. Wtedy świadomość "zrównoważonego designu" w Polsce była niewielka. Gdy zagranicą popularność zdobywał nurt Eco i Zero Waste u nas panował jeszcze zachwyt plastikiem oraz tanimi zamiennikami z Azji. Ludzie nie rozumieli dlaczego mają kupować produkty z recyclingu, które często kosztowały tyle samo lub nawet więcej niż te masowo produkowane. Słyszało się mylne opinie, że cena produktu ze śmieci jest za wysoką, bo skoro materiał jest za darmo, to nie ma on kosztów, wobec tego powinien być tani... itd. itp. Całe szczęście lata uświadamiania społecznego, mówienia o problemach Planety nie poszły na marne i dziś klient nawet chętniej wybiera zrównoważony materiał niż ten podszyty dużą emisją CO2.
"Nie będzie łatwo obudzić w człowieku takiej odpowiedzialności za świat, która dotrzyma kroku rozwojowi cywilizacji. Ale ci, którzy chcą, mogą zacząć już dziś." Vaclaw Havel
Zero waste = niepozostawiające śmieci. To filozofia, która zakłada zmniejszenie zużycia naturalnych zasobów oraz ograniczenie odpadów do zera. Jak to ma się do projektowania wnętrz? Jakie produkty są Eco?
Ekologiczne materiały to przede wszystkim te naturalne jak drewno, wełna, bambus, bawełna, ale również te energooszczędne jak oświetlenie LED. W Eco domu jest dużo lokalnego rzemiosła, "rzeczy z drugiej ręki" i oczywiście roślin. Jak jest plastik, to ten z recyclingu.
Przy budowie domu zwykle bardzo ciężko określić jego ekologiczność. Choć producenci zmieniają swoje podejście w tym temacie, ale mimo to niechętnie udzielają informacji, jaką emisję CO2 i SO2 powoduje produkcja i rozkład danego materiału budowlanego. Zagłębiając się w temacie można jednak doszukać się takich informacji jak na przykład to, że światowa produkcja cementu odpowiada za roczną emisję CO2 na poziomie 2,5Gt CO2! Wyprodukowanie jednej tony cementu to 900 kg dwutlenku węgla trafiającego do atmosfery. Jaki budulec jest zatem Eco?
Zdecydowanie na pierwszym miejscu jest drewno. To ono niezmiennie okazuje się jedynym materiałem budowlanym, który charakteryzuje się ujemną emisją CO2. Jednak warto zawrócić uwagę na pochodzenie surowca. Ważne aby posiadał on certyfikat FSC, czyli FOREST STEWARDSHIP COUNCIL. Ziemia i słoma to również eko materiały stosowane w budownictwie. Jakże pierwotne budulce kojarzące się z dawnymi lepiankami. Obecnie na rynku można znaleźć nowoczesne, architektoniczne rozwiązania z tych surowców. Wspierają one tworzenie oryginalnych i w pełni funkcjonalnych projektów.
Szkło to też ekologiczny materiał. Do jego produkcji nie zużywa się dużej ilości energii, a co najważniejsze może być przetwarzane właściwie w nieskończoność. Recyklingowane szkło w formie piankowej można zastosować do ociepleń ścian, stropów, stropodachów oraz podbudowy płyt fundamentowych.
Co jeszcze może Cię zaskoczyć? Wykorzystywanie w budownictwie wspomnianego na początku bambusa, raczej już nikogo nie zdziwi. Natomiast częściowe budowanie z konopi indyjskich czy grzybni już tak. Ciekawym rozwiązaniem jest ocieplanie włóknami celulozowymi, czy surowcami z recyklingu. Gama wspomnianych produktów pokazuje jak wiele eko rozwiązań mamy już na rynku.
A wnętrza mogą być Eco? Tu jeśli chodzi o materiały jest podobnie jak w budownictwie. Aranżacja wnętrz to prócz materiałów również wygląd, a ten cechuje się dużą harmonią, minimalizmem, spokojną kompozycją oraz paletą barw opartą na neutralnych kolorach ziemi. Beże, brązy oraz zieleń, to doskonałe połączenie. Jaskrawe barwy mogą się pojawić, jednak nie powinny dominować. Stonowana kolorystyka ma za zadanie uwypuklać faktury i struktury materiałów użytych do wykończenia.
Meble w ekologicznym domu, to przedmioty wykonane z naturalnych materiałów, takich jak drewno, kamień czy wiklina. Ja osobiście uwielbiam rzeczy z duszą, zatem uważam, że w takiej przestrzeni nie może zabraknąć mebli z odzysku, którym można dać drugie życie za pomocą gruntownej renowacji czy upiększenia wymieniając tapicerkę czy uchwyty. Przestrzeń zero waste musi pamiętać również o recyclingu. Pojemniki z papierowej wikliny, meble z palet czy dywan ze starych ubrań to tylko kilka przykładów niesamowitych rozwiązań. Na koniec koniecznie trzeba wprowadzić naturalną zieleń. Dom bez roślin jest smutny.
„Dla mnie świat naturalny jest największym źródłem ekscytacji, największym źródłem wizualnego piękna i największym źródłem zainteresowania intelektualnego. Jest to największe źródło bogactwa w życiu, które sprawiają, że warto jest żyć.” David Attenborough
Producenci, projektanci oraz klienci są teraz bardziej świadomi dbałości o środowisko, co niezwykle cieszy. Zdajemy sobie sprawę jakie następstwa niesie za sobą zaniedbanie planety. Ekologia to nie tylko trend, to styl życia i codzienne decyzje konsumenckie. To moda odpowiednia dla każdego i ma zastosowanie w coraz liczniejszych dziedzinach, również w architekturze. We wnętrzach można zastosować opisany wyżej nurt ecoprzestrzeni sprzyjający harmonii i wyciszeniu. Jednak chcąc mieć w domu wykończenie na przykład w stylu nowojorskim, modern czy rustykalnym, to uważam, że również można być eko, wystarczy zastosować odpowiednie materiały. Ekologia pasuje do każdego wnętrza!
